Pracownik ma możliwość skorzystania aż z 12 różnych typów urlopu i dni wolnych od pracy.

Każdy z nich jest szczegółowo uregulowany przepisami. Dotyczy to też urlopu okolicznościowego. Sprawdź czym wyróżnia się urlop okolicznościowy, komu przysługuje i kiedy można o niego wystąpić.

Przy jakich zdarzeniach przysługuje urlop okolicznościowy

Prawo pracy przewiduje możliwość wzięcia jednego lub dwóch dni urlopu okolicznościowego. Jednak nie ma w tej kwestii zupełnej dowolności, ponieważ przepisy wyraźnie precyzują, w jakich konkretnych sytuacjach przysługuje określona liczba dni.

Jeden dzień urlopu okolicznościowego należy się w przypadku ślubu dziecka, a także zgonu dziadka, babci, teścia, teściowej, brata, siostry oraz innych osób, które pozostawały pod opieką lub na utrzymaniu pracownika.

Dwa dni urlopu przysługują w przypadku ślubu pracownika, urodzenia się dziecka, a także pogrzebu matki, ojca, macochy, ojczyma, dziecka i małżonka.

Czy istnieje możliwość wzięcia urlopu okolicznościowego na ceremonię ślubną w kościele po zawarciu związku cywilnego? Krótko mówiąc: nie.

Wynika to z faktu, że stan cywilny uległ zmianie już po pierwszym ślubie, a drugi ślub kościelny – w sensie prawnym – nie skutkuje ponownym zawarciem małżeństwa.

Natomiast jeśli pracownik weźmie ślub cywilny, a potem się rozwiedzie, ma prawo do urlopu okolicznościowego na kolejny ślub.

Kto ma prawo do urlopu okolicznościowego

Prawo do urlopu okolicznościowego przysługuje każdej osobie zatrudnionej z tytułu umowy o pracę. Warto jednak zaznaczyć, że wniosek zostanie pozytywnie rozpatrzony jedynie, kiedy wydarzenie dotyczy najbliższej rodziny.

Jeśli wydarzenie dotyczy dalszej rodziny pracownik może wykorzystać urlop wypoczynkowy lub urlop na żądanie.

Nie ma takiego warunku, aby urlop wykorzystać w dniu, kiedy ma miejsce dane wydarzenie. Można go wziąć w innym terminie, pod warunkiem, że będzie on ściśle powiązany z wydarzeniem, które daje prawo do urlopu.

Każdemu pracownikowi niezależnie od wymiaru czasu pracy i rozkładu czasu pracy przysługuje taki sam wymiar urlopu okolicznościowego.

A co w sytuacji, kiedy ktoś został dopiero zatrudniony? Również podczas okresu próbnego pracownikowi przysługuje urlop okolicznościowy i nie ma to znaczenia, kiedy ani na jaki okres umowa o pracę została zawarta.

Kiedy złożyć wniosek o urlop okolicznościowy

Gdy sytuacja dotyczy zaplanowanego wydarzenia pracownik z odpowiednim wyprzedzeniem powinien poinformować pracodawcę o chęci skorzystania z urlopu okolicznościowego.

Natomiast w przypadku zdarzenia nagłego, którego nie można przewidzieć, pracodawcę należy poinformować niezwłocznie, najpóźniej w drugim dniu nieobecności.

Pracodawcy należy dostarczyć odpowiedni wniosek, na którym znajdują się takie informacje jak: imię i nazwisko pracownika, dane pracodawcy, liczbę dni, termin i rodzaj urlopu oraz okoliczność, która uprawnia do wykorzystania urlopu.

Informacje o sposobie poinformowania o urlopie można znaleźć w regulaminie zakładu pracy.

Jeśli takie regulacje nie zostały tam zawarte, trzeba zastosować się do ogólnych przepisów, które stanowią, że pracownik powinien zawiadomić pracodawcę osobiście, telefonicznie lub za pomocą innego środka komunikacji, za pośrednictwem innej osoby lub drogą pocztową.

Wynagrodzenie za urlop okolicznościowy

W przypadku urlopu okolicznościowego stosuje się takie same zasady naliczania wynagrodzenia, jak do urlopu wypoczynkowego, w związku z tym pracownik otrzymuje pełną pensję.

A co w przypadku, gdy planowane wydarzenie nie doszło do skutku?

W sytuacji, w której pracownik zaplanował wykorzystanie urlopu okolicznościowego, na przykład w celu przygotowania do ślubu, a z różnych przyczyn sama uroczystość nie doszła do skutku, taka osoba nie spełnia kryteriów skorzystania z urlopu okolicznościowego.

W tej sytuacji pracownik powinien złożyć wniosek o urlop wypoczynkowy. Natomiast jeśli nie dopełni tej formalności, to co prawda sama nieobecność w pracy zostanie usprawiedliwiona, ale pracownik nie zachowa prawa do wynagrodzenia.

Urlop okolicznościowy a urlop wypoczynkowy

Ważną informacją jest to, że korzystanie z urlopu okolicznościowego nie zmniejsza liczby dni wolnych, które przysługują pracownikowi, w wymiarze dwudziestu lub dwudziestu sześciu dni.

Osoba, która w danym roku wykorzystała już cały swój urlop, może jeszcze skorzystać z urlopu okolicznościowego, oczywiście jeżeli wystąpią przesłanki, które uprawniają do wzięcia takiego urlopu.

Natomiast jeśli sytuacja dająca podstawy do skorzystania z urlopu okolicznościowego wystąpi wtedy, gdy pracownik jest na urlopie wypoczynkowym, wówczas nie przysługuje mu dodatkowe wynagrodzenie ani możliwość przedłużenia urlopu wypoczynkowego.

Kolejną ważną informacją jest to, że nie ma możliwości, aby niewykorzystany urlop okolicznościowy przechodził na następny rok.

Urlop okolicznościowy a zwolnienie lekarskie

Pracownik będący na zwolnieniu lekarskim w dniu, w którym wystąpiła sytuacja dająca prawo do urlopu okolicznościowego, nie traci możliwości skorzystania z tego urlopu w późniejszym terminie.

Może uczestniczyć w pogrzebie bliskiej osoby, będąc na L4, pod warunkiem, że jego obecność na ceremonii nie będzie sprzeczna z zaleceniami lekarza.

Natomiast późniejsze wykorzystanie urlopu okolicznościowego w związku ze śmiercią bliskiej osoby, będzie zależało od tego, czy po zakończeniu zwolnienia lekarskiego wystąpią okoliczności, które są ściśle powiązane z wydarzeniem uprawniającym do urlopu.

Będzie tak przykładowo wtedy, gdy stypa odbywa się innego dnia niż pogrzeb. Inną sytuacją nierozerwalnie związaną ze śmiercią bliskiej osoby jest też odczytanie testamentu, również wtedy, gdy ma to miejsce kilka tygodni po pogrzebie.

Urlop okolicznościowy a urodzenie dziecka

Z przepisów prawa pracy wynika, że zarówno matka, jak i ojciec dziecka mają prawo do urlopu okolicznościowego z tytułu narodzin dziecka.

Praktyka pokazuje, że to najczęściej ojcowie korzystają z tego uprawnienia, ponieważ matka z dniem porodu zaczyna swój urlop macierzyński.

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, pracownica może skorzystać również z dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego.

Po powrocie z tych urlopów, nie ma możliwości skorzystania z urlopu okolicznościowego związanego z narodzinami dziecka.

Urlop okolicznościowy a śmierć byłego teścia

Czy można skorzystać z urlopu okolicznościowego w związku z pogrzebem byłego teścia lub teściowej? Tak.

Nawet w sytuacji, kiedy pracownik jest już po rozwodzie przysługuje mu taki urlop w przypadku śmierci rodziców byłego małżonka.

Zgodnie z prawem powinowactwo nie wygasa po zakończeniu małżeństwa i to niezależnie czy przyczyną była śmierć jednego z małżonków czy rozwód.

Teściowie są powinowatymi pierwszego stopnia dla synowej lub zięcia. W związku z tym, nawet po rozwodzie istnieje między nimi więź prawna.

Ile razy można skorzystać z urlopu okolicznościowego w ciągu roku

Pracownik ma prawo do skorzystania z urlopu okolicznościowego w ściśle określonych przez prawo przypadkach i może się zdarzyć, że dana sytuacja będzie mieć miejsce nawet kilka razy w trakcie roku kalendarzowego.

Na przykład, jeśli pracownik ma czworo dzieci, które w tym samym roku zawierają małżeństwa, to takiej osobie przysługują cztery dni urlopu okolicznościowego.

Z tym, że poszczególne dni urlopu powinny być zaplanowane w określonych terminach mających bezpośredni związek z ceremonią ślubną. Pracownik nie ma możliwości ich łączenia ani wydłużania wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Urlop okolicznościowy – najważniejsze informacje

Urlop okolicznościowy jest przyznawany w związku z wyjątkowymi wydarzeniami, które dotyczą bliskich osób.

Do takich sytuacji zalicza się ślub, narodziny dziecka oraz śmierć najbliższych. Ilość dni urlopu okolicznościowego nie jest uzależniona od wymiaru etatu pracownika.

Pracownik ma obowiązek przedstawić odpowiednie dokumenty, które potwierdzają zasadność przyznania dodatkowego dnia wolnego, na przykład akt małżeństwa, akt urodzenia lub akt zgonu.

Pracownik ubiegający się o urlop okolicznościowy z powodu ślubu, powinien wcześniej poinformować pracodawcę, składając odpowiedni wniosek.

W przypadku nieprzewidzianych sytuacji, takich jak śmierć bliskiej osoby czy narodziny dziecka, osoba zatrudniona zobowiązana jest do zgłoszenia tego faktu pracodawcy najpóźniej do drugiego dnia swojej nieobecności w pracy.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistę Jakuba Chmieleckiego