Zwolnienie lekarskie, dla pracownika czas na odpoczynek, dla pracodawcy okres, kiedy musi wypłacać wynagrodzenie pracownikowi, mimo jego absencji.

Dla osoby zatrudnionej na umowie o pracę zasada jest jedna – otrzymuje on 80% swojego normalnego wynagrodzenia. W przypadku pracodawcy reguły są już nieco bardziej złożone. W początkowych dniach to na jego barkach spoczywa „utrzymanie” chorego, następnie pałeczkę przejmuje ZUS i zaczyna wypłacać zasiłek chorobowy. Jak wygląda wynagrodzenie chorobowe od strony pracodawcy i czy w roku 2024 ma się to zmienić?

Wynagrodzenie chorobowe – dla kogo?

Wynagrodzenie chorobowe należy się pracownikom. Jest to ten rodzaj świadczenia, który wypłaca pracodawca w czasie urlopu chorobowego swojego podwładnego.

Aby jednak można było w ogóle mówić o wynagrodzeniu chorobowym, pracownik musi być zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

Oznacza to, że w przypadku umów cywilnoprawnych czy kontraktów B2B świadczenie to się nie należy.

Pracodawca zostaje zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia chorobowego na podstawie elektronicznego zwolnienia lekarskiego (e-ZLA).

Zwolnienie wystawia lekarz, który wysyła je do ZUS. Następnie organ udostępnia owy dokument w formie elektronicznej pracodawcy.

Zwolnienia są wystawiane wyłącznie w formie elektronicznej.

Pracodawca musi zatem posiadać konto na PUE ZUS. W innym wypadku może nie otrzymywać dokumentacji lekarskiej swoich pracowników.

Jest możliwość poproszenia lekarza o wystawienie zwolnienia w formie papierowej, ale pracownik nie musi tego robić. Nie należy to do jego ustawowych obowiązków.

Załóż konto w 360 Kadry i płace i korzystaj do 2 pracowników bezpłatnie.

Ile wynosi wynagrodzenie chorobowe?

Zasadą jest, że wynagrodzenie chorobowe wynosi 80%. Od tej reguły są jednak wyjątki.

Warto zatem spojrzeć do przepisu art. 92 KP, który szczegółowo reguluje tę kwestię.

Zgodnie z nim za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek:

• choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu;
• wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży, pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia;
• poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.

KP wskazuje również, iż wynagrodzenie chorobowe nie ulega obniżeniu w przypadku ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, a także nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego.

Wynagrodzenie chorobowe oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Wypłaca się je za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.

Ile dni pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe?

Ustawodawca, ustalając zasady wypłaty świadczeń pracowniczych w czasie urlopu chorobowego, rozłożył ten ciężar na pracodawcę oraz Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.

Wynagrodzenie chorobowe wypłacane jest przez pierwsze 33 dni niezdolności pracownika.

Dni te liczy się łącznie w całym roku kalendarzowym. W przypadku pracowników w wieku powyżej 50 lat okres ten wynosi 14 dni.

Oznacza to, że w powyższych okresach to pracodawca wypłaca nieobecnym pracownikom świadczenie chorobowe. Następnie ciężar finansowy z tytułu czasowej niezdolności do pracy przechodzi na FUS.

Zasady wyliczania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego

Wysokość wynagrodzenia chorobowego oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Znajdują tu zatem zastosowanie przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Jak wskazuje art. 36 ust. 1 ustawy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Natomiast jeśli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12-miesięcznego okresu zatrudnienia, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za dzień niezdolności do pracy stanowi 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy.

Jeżeli jednak pracownik zachorował i poszedł na L4 przed przepracowaniem pełnego miesiąca kalendarzowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.

W tym przypadku podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi:

• wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, jeżeli wynagrodzenie przysługuje w stałej miesięcznej wysokości;
• wynagrodzenie miesięczne obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które ubezpieczony będący pracownikiem był obowiązany przepracować w tym miesiącu, jeżeli przepracował choćby jeden dzień;
• kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłacona za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy, jeżeli ubezpieczony będący pracownikiem nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.

Jakich składników nie bierzemy pod uwagę przy wyliczaniu podstawy wymiaru składki?

Nie wszystko, co pracownik otrzymał w czasie swojej pracy, może być brane pod uwagę przy wyliczaniu podstawy wymiaru składki. Przepis art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej wskazuje jasno, że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku.

Pamiętaj, że program kadrowo płacowy 360 Kadry i płace pomoże Ci w przygotowaniu niezbędnych wyliczeń. Załóż darmowe konto i korzystaj do 2 pracowników za darmo.

Dodatkowo składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu, nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie.

Powyższe stosuje się odpowiednio do składników wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu.

Premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku.

Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy kwartalne wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy roczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do składników wynagrodzenia wypłacanych za inne okresy.

Wynagrodzenie chorobowe a przeciętne miesięczne wynagrodzenie

Wiemy już, że pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim otrzymuje 80% przeciętnego wynagrodzenia, wyliczanego według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Powstaje pytanie – jak ustalić przeciętne wynagrodzenie?

Przedmiotowe wynagrodzenie ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez ubezpieczonego będącego pracownikiem za okres albo 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy albo za okres krótszy niż 12 miesięcy, ale wynoszący co najmniej jeden pełny miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia chorobowego, poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.

Jeżeli w okresie tym zatrudniony nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:

• wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy;
• przyjmuje się po uzupełnieniu wynagrodzenie z miesięcy, w których ubezpieczony będący pracownikiem przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.

Warto pamiętać, że w przypadku gdy w okresie uwzględnianym przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracownik w każdym miesiącu z przyczyn usprawiedliwionych wykonywał pracę przez mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie za wszystkie miesiące po uzupełnieniu.

Artykuł przygotowany przez naszego specjalistę Radosława Pilarskiego