Osiągniecie wieku emerytalnego nie musi oznaczać końca aktywności zawodowej. Sprawdź, jakie zasady związane są z zatrudnieniem emeryta.

Zatrudnienie emeryta na umowę o pracę – obowiązki pracodawcy

Zatrudnienie emeryta na podstawie umowy o pracę nie różni się zbytnio od zatrudnienia osoby bez prawa do emerytury. Jedną z korzyści, które ma pracodawca jest zwolnienie ze składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Jednak takie ułatwienia dla pracodawcy związane są z wiekiem pracownika, a nie z jego prawem do pobierania emerytury. Składek na te fundusze nie płaci się od wynagrodzeń kobiet, które ukończyły 55 lat i mężczyzn, którzy ukończyli 60 lat.

Pracodawca zatrudniający emeryta ma obowiązek w ciągu 7 dni zgłosić go do ubezpieczeń społecznych. Wykorzystuje się do tego druk ZUS ZUA.

Jeśli pracodawca zatrudnia do 5 osób, to może zrobić to w formie papierowej. Jeśli pracowników jest więcej niż 5, to obowiązkowa jest wysyłka deklaracji w formie elektronicznej. W kodzie ubezpieczenia trzeba podać, że dany pracownik ma ustalone prawo do emerytury. Świadczy o tym piąta cyfra kodu 01 10 1x.

Po osiągnięciu wieku emerytalnego rozwiązanie umowy przez pracownika jest niezbędne do otrzymania przez niego emerytury.

Zatrudniając ponownie taką osobę pracodawca może zastosować umowę na czas określony, nawet wtedy, gdy wcześniej taki pracownik był zatrudniony na czas nieokreślony.

Należy tylko pamiętać, że jeśli liczba umów na czas określony będzie większa niż 3 lub ich długość przekroczy łącznie 33 miesiące, to taka umowa automatycznie zmieni się w umowę na czas nieokreślony.

Dodatkowo pracodawca nie jest związany poprzednimi ustaleniami zawartymi w umowie o pracę.

Zatrudniając ponownie pracownika, który przeszedł na emeryturę pracodawca może zaproponować mu inny wymiar czasu pracy czy też inne wynagrodzenie niż poprzednio.

Wynagrodzenie ze stosunku pracy a zawieszenie emerytury

Zawieszenie emerytury ze względu na uzyskiwane zarobki dotyczy osób, które pobierają wcześniejszą emeryturę oraz większości rencistów. Pod uwagę brane są nie tylko zarobki z etatu, ale również te z umów zlecenie. Dotyczy to również prowadzenia działalności gospodarczej, z tym że wtedy do wyliczeń przyjmuje się nie faktyczne zarobki, ale podstawę wymiaru składek według której opłacane jest ubezpieczenie społeczne.

To, ile można zarobić bez ograniczenia lub zwieszenia emerytury zależy od wysokości średniego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS. W przypadku zarobków do 70% przeciętnego wynagrodzenia świadczenie emerytalne lub rentowe jest wypłacane w pełnej wysokości.

Przy zarobkach od 70% do 130% przeciętnego wynagrodzenia ZUS zmniejsza wypłacane świadczenie. Natomiast osobom, które mają przychody z pracy większe niż 130% ZUS zawiesi emeryturę lub rentę.

Bez żadnych ograniczeń mogą dorabiać niektóre grupy rencistów. Dotyczy to inwalidów wojennych, a także inwalidów wojskowych, których niezdolność do praca powstała wskutek służby wojskowej.

Ostatnią grupą rencistów, którzy mają prawo dorabiać do swojej renty bez ograniczeń są osoby, które pobierają renty rodzinne po inwalidach wojennych.

Natomiast w przypadku rent rodzinnych po inwalidach wojskowych warunkiem, który pozwala dorabiać bez ograniczeń jest to, że śmierć inwalidy wojskowego musi pozostawać w związku ze służbą wojskową.

Emeryci, którzy osiągnęli już wiek emerytalny, co do zasady mogą zarabiać bez ograniczeń.

Wyjątkiem są emeryci, którzy mają emeryturę podwyższoną do wysokości minimalnego świadczenia. Od marca 2024 roku taka minimalna emerytura wynosi 1.780,96 złotych.

W tym wypadku jeśli przychód z pracy przekroczy różnicę pomiędzy pierwotnie wyliczoną emeryturą a emeryturą minimalną, to ZUS wypłaci świadczenie tylko w pierwotnie wyliczonej wysokości bez dopłaty do emerytury minimalnej.

Program 360 Kadry i płace pomoże Ci w wyliczeniach

Czy emeryt może pracować na umowę o dzieło?

Umowy cywilnoprawne to jeden z prawnie dopuszczalnych sposobów dorabiania do emerytury. Należy jednak pamiętać, że przy tych umowach nie obowiązują przepisy Kodeksu pracy. W związku z tym takie osoby nie mają prawa do urlopu czy zwolnienia chorobowego.

Przy umowach o dzieło zawieranych z emerytem obowiązują takie same zasady, jak przy zawieraniu ich z wszystkimi innymi osobami.

W związku z tym obowiązek odprowadzania składek ZUS od umowy o dzieło występuje jedynie wtedy, gdy jest ona podpisywana z osobą, która równocześnie pracuje na etacie u danego pracodawcy.

Umowy, od których nie są odprowadzane składki ZUS nie mają wpływu na ponowne przeliczenie kapitału emerytalnego i podwyższenie należnej emerytury.

Z drugiej strony zarobkowanie na umowach o dzieło nie powoduje zmniejszenia bądź zawieszenia świadczenia dla osób pobierających wcześniejszą emeryturę i to bez względu na wysokość przychodów osiąganych z umów o dzieło.

Umowa zlecenie dla emeryta a składki ZUS

Od pracownika, który osiągnął wiek emerytalny pracodawca musi odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Nie ma przy tym znaczenia czy taka osoba pobiera emeryturę czy też nie.

Jeśli pracownik nie złoży oświadczenia o posiadaniu uprawnień do ulgi dla pracujących seniorów, to pracodawca od wynagrodzenia takiej osoby musi odprowadzić podatek. Dotyczy to zarówno osób pracujących na umowę o pracę, jak i osób, które mają umowę zlecenie.

Obowiązują tu takie same zasady, jak przy innych umowach zlecenie.

Zwolnienie z opłacania składek ZUS od umowy zlecenie zawartej z emerytem występuje w dwóch przypadkach.

Pierwsza z sytuacji to taka, gdy emeryt zawierający umowę zlecenie otrzymuje też od innego pracodawcy wynagrodzenie za pracę na etacie w wysokości co najmniej najniższej krajowej. Wtedy występuje zbieg tytułów do ubezpieczeń i nie trzeba opłacać składek ZUS.

Drugim z przypadków jest kilka umów zlecenie. Jeśli wartość innych umów w danym miesiącu jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie, to od następnej umowy zlecenie nie pobiera się składek na ubezpieczenie społeczne, a jedynie składkę zdrowotną i podatek.

Ulgi podatkowe dla pracującego emeryta

Ulga dla pracujących seniorów jest przeznaczona wyłącznie dla osób, które pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego nadal pracują i nie pobierają emerytury.

Aby wypłata była zwolniona z podatku, trzeba spełniać te warunki w dniu wypłaty wynagrodzenia. Nie ma przy tym znaczenia, że już następnego dnia taka osoba może wystąpić o wypłatę świadczenia emerytalnego.

Jednoczesna praca po osiągnięciu wieku emerytalnego i pobieranie emerytury nie uprawnia do korzystania z ulgi dla seniorów.

Osoba, która przeszła już na emeryturę może zawiesić pobierania tego świadczenia. W tym wypadku będzie przysługiwać jej ulga dla seniorów.

Obejmie ona zwolnienie z podatku nie tylko przychodów z umowy o pracę, ale również tych z umów zlecenie.

Takie zwolnienie podatkowe ma limit ustalony na 85.528 złotych. Do tej kwoty przychody są zwolnione z podatku.

Jednak pracujący senior nadal może korzystać z kwoty wolnej od podatku wynoszącej 30.000 zł. Oznacza to, że w roku może zarobić do 115.528 zł i nie zapłacić od tego podatku.

Dodatkową korzyścią jest prawo do ponownego przeliczenia emerytury. Pracując emeryt powiększa swój kapitał emerytalny.

O takie przeliczenie mogą wystąpić również emeryci, którzy pracują oraz równocześnie pobierają emeryturę. Jednak na najwyższy wzrost emerytury mogą liczyć osoby, które zawiesiły pobieranie tego świadczenia.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistę Jakuba Chmieleckiego